Cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về trên mâm cơm ngày Tết của mỗi người dân Việt Nam chẳng thể nào thiếu được món bánh chưng. Từ bao đời nay bánh chưng đã trở thành một phong tục tập quán, một nét đẹp truyền thống bao đời nay của người dân Việt Nam.
Cái không khí rộn ràng chuẩn bị gạo nếp, lá dong, lạt mềm… để gói bánh chưng đã tạo nên hồn vị Tết không thể nào quên được của mỗi người con đất Việt. Và Nga cũng vậy, cứ mỗi dịp Tết đến chỉ háo hức mong được gói bánh chưng.
“Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”.
Thấy bánh chưng là thấy Tết! Dù bạn có đi đâu, làm gì, chỉ cần trở về bên gia đình, cùng nhau quây quần gói chiếc bánh chưng hay ngồi canh nồi bánh sôi sùng sục trên bếp lửa đầy than hồng đã thấy không khí Tết ùa về.
Mùi hương thơm lừng tỏa ra hòa quyện hương lá dong, gạo nếp cái hoa vàng cùng vị ngọt bùi của đậu xanh, vị ngậy béo của nhân thịt trong chiếc bánh chưng đã tạo nên hương vị Tết không thể lẫn vào đâu được.
Chiếc bánh chưng ngon không chỉ cần đảm bảo giữ được hương vị truyền thống mà còn phải được gói vuông vức, chắc chắn để khi bày lên mâm cỗ Tết, dĩa bánh chưng sẽ là điểm nhấn chính cho cả mâm cơm ngày Tết.
Từ đâu mà người Việt có nét văn hóa này?
Theo truyền thuyết, sau khi đánh giặc Ân, Vua Hùng thứ 6 ra lệnh cho các người con dâng lễ vật lên vua, lễ vật nào đặc biệt ý nghĩa, vua sẽ truyền ngôi lại cho người đó.
Các người con của vua đều tìm những của ngon, vật lạ dâng lên vua cha chỉ trừ người con thứ 18 của Vua Hùng là Lang Liêu tính tình thuần hậu, chí hiếu, song vì mẹ mất sớm, cũng như tài sản không giàu có như những người anh, Lang Liêu hổ thẹn chẳng có gì để dâng lên cho vua.
Lúc này trong cơn mê ngủ, Lang Liêu nằm mơ thấy vị thần mách bảo: “Vật trong trời đất không có gì quí bằng gạo, là thức ăn nuôi sống người. Nên lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình vuông, để tượng trưng Trời Đất. Lấy lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột để tượng hình cha mẹ sinh thành”.
Lang Liêu tỉnh dậy và thực hiện theo để dâng lên Vua Hùng. Vua ăn thấy ngon và hỏi về ý nghĩa của bánh, sau khi nghe về câu chuyện do người con kể lại, vua xúc động và đặt tên bánh là “Bánh chưng” với hình vuông tượng trưng cho Đất, “Bánh giầy” với hình tròn tượng trưng cho trời.
Và như thế cứ đến ngày Tết, vua lệnh cho dân chúng làm hai loại bánh này để dâng lên tổ tiên cầu mong tổ tiên phù hộ mang đến vụ mùa thuận lợi cho một năm mới.
Bánh chưng, hơn cả một món ăn, bánh chưng gói gém một nét văn hóa truyền thống cha ông. Là người con đất Việt, Nga luôn dặn lòng mình dù có bận rộn đến đâu Tết đến Xuân về vẫn dành thời gian để duy trì mâm cơm ngày Tết, nhắc lại câu chuyện về bánh chưng để thế hệ sau tiếp nối duy trì nét văn hóa tốt đẹp ấy.
Linda Nga
