Chất dẫn truyền thần kinh là các chất hóa học nội sinh dẫn truyền các tín hiệu từ nơ-ron này đến nơ-ron khác qua một xi-náp.
Chất dẫn truyền thần kinh Serotonin (còn được gọi là 5-HT do tên gốc hóa học là 5-hydroxytryptamine) là một chất sản sinh tự nhiên trong cơ thể.
Đóng vai trò là một chất dẫn truyền thần kinh, serotonin truyền đi các tín hiệu dọc theo các tế bào thần kinh (neuron) và giữa các tế bào thần kinh với nhau. Chất này được tìm thấy chủ yếu trong ruột và trong Hệ thần kinh Trung ương (HTKTW), bao gồm não bộ và các tiểu huyết cầu.
Serotonin trong cơ thể?
Serotonin có ảnh hưởng hoặc điều chỉnh một số chức năng của cơ thể bao gồm:
Tiêu hóa – Serotonin đóng vai trò quan trọng trong chức năng của ruột cũng như làm giảm sự thèm ăn. Thêm nữa, ruột sẽ sản sinh nhiều serotonin hơn nếu bạn ăn thứ gì độc hại hay không hợp với bộ máy tiêu hóa. Serotonin sẽ thúc đẩy di chuyển thức ăn không tốt nên những thức ăn này sẽ nhanh chóng được thải bỏ ra ngoài cơ thể hơn.
Máu đóng cục – Tế bào tiểu hồng cầu trong máu phóng thích serotonin khi bạn gặp bất kỳ vết thương nào, ví dụ như đứt tay. Điều này gây ra sự co mạch (các động mạch nhỏ, hay tiểu động mạch, bị co hẹp lại trong hệ tuần hoàn).
Mật độ xương – Nghiên cứu chỉ ra hàm lượng serotonin tăng cao liên tục trong xương có thể làm tăng nguy cơ loãng xương.
Chức năng tình dục – Sự gia tăng ham muốn tình dục có thể có liên quan đến hiện tượng ngộ độc rượu, được cho là do serotonin xuống thấp. Mặt khác, suy giảm ham muốn tình dục có thể xuất hiện ở những người đang sử dụng các thuốc làm serotonin cao hơn bình thường.
Tâm trạng – Bạn có thể xem vai trò của serotonin trong não cũng tương tự như vai trò của nó trong cơ thể. Serotonin đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa tâm trạng, nó được gọi là chất hóa học “vui vẻ” tự nhiên của cơ thể, giúp con người có cảm giác thoải mái, hạnh phúc.
Tuy nhiên, điều trên chỉ đúng khi serotonin được duy trì ở mức bình thường.
Nếu thấp quá thì sao? Dạng tâm trạng phổ biến nhất có liên quan đến lượng serotonin thấp chính là trầm cảm.
Serotonin và Trầm cảm
Nguyên nhân gây trầm cảm vẫn chưa được lý giải thích đáng. Tuy nhiên, vì serotonin là nhân tố chủ chốt trong việc cân bằng tâm trạng, nhiều người cho rằng lượng serotonin thấp có thể dẫn đến trầm cảm.
Vì vậy, cũng không có gì đáng ngạc nhiên khi các bác sĩ cho bệnh nhân sử dụng thuốc làm tăng tiết serotonin trong các phác đồ điều trị trầm cảm.
Thuốc chữa trầm cảm có chứa Serotonin.
Trầm cảm có liên quan đến lượng serotonin thấp. Làm gia tăng lượng Serotonin trong não có thể giúp các tế bào trong não giao tiếp tốt hơn, hỗ trợ làm giảm các triệu chứng trầm cảm và cải thiện tâm trạng.
Một trong những loại thuốc có nền tảng từ serotonin có tên Chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), được dùng để giảm các triệu chứng từ nhẹ đến nặng của trầm cảm bằng cách làm tăng lượng serotonin trong não. SSRI là loại thuốc chống trầm cảm được kê đơn phổ biến nhất trên thế giới.
Nhóm thuốc điều trị trầm cảm thứ hai, có tên gọi Chất ức chế tái hấp thu Serotonin-Norepinephrine, đôi lúc cũng được xem là thuốc chống trầm cảm “tác động kép”. Đó là vì chúng làm gia tăng 2 chất dẫn truyền thần kinh là serotonin và norepinephrine trong não.
Trước đây, thuốc chống trầm cảm 3 vòng và thuốc ức chế Monoamine oxidase (MAOI) cũng có chứa serotonin. Tuy nhiên, hiện nay các thuốc này ít được kê toa vì các tác dụng phụ không mong muốn khó chịu nhiều hơn 2 loại SSRI và SNRI.
